ความหลากหลายทางชีวภาพ

การดำเนินงานของคณะทำงานด้านอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค (APEC MRC WG)

บทนำ

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมทางทะเลมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจในทุกภูมิภาคของโลก กลุ่มความร่วมมือภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก (Asia-Pacific Economic Cooperation : APEC) จึงได้จัดตั้งคณะทำงานด้านอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค (APEC Marine Resource Conservation Working Group : APEC MRC WG) ขึ้นในปี พ.ศ. 2533 (ค.ศ. 1990) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการป้องกันสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรทางทะเลในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก รวมทั้งการดูแลรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมทางทะเลอย่างต่อเนื่องเพื่อเอื้อประโยชน์ทางด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศสมาชิก ซึ่งประเทศสมาชิประกอบด้วยประเทศสมาชิกในกลุ่มประเทศความร่วมมือในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก จำนวน 21 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย บรูไน แคนาดา ชิลี สาธารณรัฐประชาชนจีน จีนฮ่องกง อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น เกาหลี มาเลเซีย เม็กซิโก นิวซีแลนด์ ปาปัวนิวกินี เปรู ฟิลิปปินส์ รัสเซีย สิงคโปร์ จีนไต้หวัน ไทย สหรัฐอเมริกา และเวียดนาม

หน้าที่รับผิดชอบ

คณะทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค มีหน้าที่ในการพิจารณากลั่นกรองและให้ความเห็นชอบต่อแผนงานและโครงการความร่วมมือด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลในกลุ่มประเทศสมาชิกของเอเปค รวมทั้งการกำหนดมาตรการและท่าทีในด้านการบริหารจัดการและการใช้ประโยชน์ทรัพยากรทางทะเลของประเทศสมาชิกและการกำหนดแนวทางการดำเนินงานในภูมิภาคตลอดจนเสนอแนะมาตรการและนโยบายต่อที่ประชุมระดับรัฐมนตรีและที่ประชุมสุดยอดผู้นำเอเปคตามลำดับ

ประเทศผู้ประสานงานหลัก (Shepherds)

ประเทศผู้ประสานงานหลัก มีหน้าที่ประสานการดำเนินงานในกลุ่มประเทศสมาชิก ซึ่งในปัจจุบันประกอบไปด้วย 5 ประเทศ ได้แก่ แคนาดา อินโดนีเซีย นิวซีแลนด์ ไทย และ จีนไต้หวัน

หัวหน้าคณะผู้ประสานงานหลัก (Lead Shepherds)

ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2537 ณ เมืองบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ได้มีมติเห็นชอบให้มีการหมุนเวียนปฏิบัติหน้าที่หัวหน้าคณะผู้ประสานงานหลัก โดยมีวาระปฏิบัติงานครั้งละ 2 ปี และจนถึงปัจจุบันมีผู้ปฏิบัติหน้าที่หัวหน้าคณะผู้ประสานงานหลักจำนวน 5 ท่าน ดังนี้ (ข้อมูลถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2544)

ชื่อ-สกุล	ประเทศ	ระยะเวลา
Mr. J. Roderick Forbes	แคนาดา	พ.ศ. 2537-2539
ดร. อัมพร พินธุกนก	ไทย	พ.ศ. 2539-2541
Dr. Chea-Yuan Yong	จีนไต้หวัน	พ.ศ. 2541-2543
Dr. Gwo-Dong Roam	จีนไต้หวัน	พ.ศ. 2543-2544
Ms. Alison Russell-French	ออสเตรเลีย	พ.ศ. 2544-ปัจจุบัน

ประโยชน์ที่ประเทศไทยจะได้รับ

ประเทศไทยจะได้รับประโยชน์ในฐานะประเทศสมาชิก ซึ่งสามารถเสนอแผนงาน/โครงการที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และการจัดการทรัพยากรทางทะเลในภูมิภาคเอเปคเพื่อขอรับงบประมาณจากกองทุนกลางของเอเปค (APEC Central Fund)
ประเทศไทยได้รับประโยชน์จากการมีส่วนร่วมในการเสนอแนะและการกำหนดบทบาท ท่าที และการประสานนโยบายด้านการค้า การลงทุน และการประมง รวมทั้งการพิจารณาการจัดใช้ทรัพยากรทางทะเลในระดับประเทศและระดับภูมิภาคซึ่งจะเป็นการป้องกันปัญหาความขัดแย้งที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ประโยชน์ทรัพยากรทางทะเลร่วมกันในอนาคต
การเข้าร่วมในคณะทำงานฯ มีส่วนช่วยเสริมสร้างความร่วมมือทั้งทางด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและวิชาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรทางทะเลของกลุ่มประเทศสมาชิกก่อนนำเสนอที่ประชุมระดับอาวุโส ระดับรัฐมนตรีและระดับผู้นำเอเปคเพื่อกำหนดเป็นนโยบายรวมของประเทศสมาชิกต่อไป

การประชุมคณะทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค

คณะทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค กำหนดให้มีการประชุมปีละ 1 ครั้ง สำหรับประเทศไทย สำนังกงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อม ในฐานะผู้ประสานงานของประเทศไทย ได้เข้าร่วมประชุมคณะทำงานฯ มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 โดยตั้งแต่เริ่มจัดตั้งคณะทำงานฯ จนกระทั่งปัจจุบันมีการประชุมมาแล้วรวามทั้งสิ้น 14 ครั้ง (ข้อมูลถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2544)

ครั้งที่	สถานที่	ระยะเวลา
1	เมือง Vancouver ประเทศแคนาดา	วันที่ 20-21 พฤษภาคม พ.ศ. 2533
2	ประเทศสิงคโปร์	วันที่ 21-22 สิงหาคม พ.ศ. 2534
3	เมือง Sidney บริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา	วันที่ 6-8 พฤษภาคม พ.ศ. 2535
4	กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย	วันที่ 27-29 สิงหาคม พ.ศ. 2535
5	เมือง Seattle ประเทศสหรัฐอเมริกา	วันที่ 18-21 พฤษภาคม พ.ศ. 2536
6	เมือง Sidney บริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา	วันที่ 11-13 เมษายน พ.ศ. 2537
7	เมือง Qingdao ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน	วันที่ 29-31 พฤษภาคม พ.ศ. 2538
8	เมือง Kaohsiung จีนไต้หวัน	วันที่ 23-25 เมษายน พ.ศ. 2539
9	จังหวัดภูเก็ต ประเทศไทย	วันที่ 25-27 กันยายน พ.ศ. 2539
10	เมือง Pusan ประเทศสาธารณรัฐเกาหลี	วันที่ 26-28 พฤษภาคม พ.ศ. 2540
11	เมือง Vina del Mar ประเทศชิลี	วันที่ 2-4 มิถุนายน พ.ศ. 2541
12	เมือง Cairns ประเทศออสเตรเลีย	วันที่ 17-20 พฤษภาคม พ.ศ. 2542
13	เมือง Lima ประเทศเปรู	วันที่ 7-10 มิถุนายน พ.ศ. 2543
14	จีนฮ่องกง ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน	วันที่ 15-18 พฤษภาคม พ.ศ. 2544

กิจกรรมภายใต้คณะทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค

ปี	กิจกรรม	ระยะเวลา/สถานที่	ผลลัพธ์
พ.ศ. 2539	Workshop on Integrated Management of Semi-Enclosed Bay	วันที่ 2-3 กันยายน พ.ศ. 2539 ณ กรุงโซล ประเทศสาธารณรัฐเกาหลี	พัฒนารูปแบบการจัดการแบบบูรณาการสำหรับอ่าวกึ่งปิดในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค
พ.ศ. 2540	Workshop on the Impact of Destructive Fishing Practices on the Marine Enviroment	วันที่ 16-18 ธันวาคม พ.ศ. 2540 ณ จีนฮ่องกง	จัดทำรายการจำแนกชนิดปลาที่อาศัยในแนวปะการัง และปลาที่เพาะเลี้ยงเพื่อการค้าให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการตรวจสอบประเภทปลาเพื่อการนำเข้าและส่งออกรวมทั้งการป้องกันการจับปลาประเภทปลาสวยงาม การจับลูกปลาและการจับปลาในแนวปะการัง โดยใช้เครื่องมือผิดกฎหมาย มีการควบคุมการใช้เครื่องมือและการทำการประมงที่ผิดวิธี เช่น การใช้วัตถุระเบิด สารพิษ และเครื่องมือประมงที่ไม่เหมาะสม กำหนดรหัสทางการค้าสำหรับจำแนกประเภทและชนิดของปลา และสัตว์น้ำต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในแนวปะการัง เพื่อนำไปใช้ติดตามตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล้อมและระบบนิเวศทางทะเลในอนาคต
พ.ศ. 2541	Workshop on the Regional Implementation of the Global Programme of Action for the Protection of the Marine Enviromenta from Land-based Activities	วันที่ 14-16 เมษายน พ.ศ. 2541 ณ เมือง Townsville ประเทศออสเตรเลีย	พัฒนาคู่มือการดำเนินการเพื่อการจัดการและการป้องกันปัญหามลพิษจากแหล่งกำเนิดมลพิษบนบก กำหนดมาตรการและควบคุมปัญหาและมลพิษจากแหล่งกำเนิดมลพิษบนบก ตลอดจนพิจารณาแนวทางความร่วมมือในระดับท้องถิ่น ระดับภูมิภาค ทั้งในระดับทวิภาคีและพหุภาคี เพื่อให้มีการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังตามเป้าหมายการดำเนินงานตามโปรแกรมการปฏิบัติในระดับโลก (Global Programme of Action : GPA)
	Workshop on Working together on Preventing Ship Based Pollution in the Asia-Pacific Region	วันที่ 20-23 เมษายน พ.ศ. 2541 ณ เมือง Townsville ประเทศออสเตรเลีย	กำหนดกลยุทธ์และแผนปฏิบัติการเพื่อเป็นกรอบในการจัดการมลพิษทางทะเลจากการเดินเรือ การขนส่งทางน้ำ และจัดตั้งเครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลสำหรับสนับสนุนการปฏิบัติงานจากผลกระทบของเรือต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล
	Workshop on Decommissioning of offshore Oil and Gas Platforms	วันที่ 27-29 ตุลาคม พ.ศ. 2541 ณ กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย	กำหนดแนวทางการใช้ประโยชน์จากแท่นขุดเจาะน้ำมันและก๊าซธรรมชาติทางทะเลที่ทิ้งร้างเพื่อเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ทะเลและเป็นแนวปะการังเทียม
พ.ศ. 2542	APEC Conference on Sustainability of the Marine Enviroment : What can the Private Sector Do?	วันที่ 1-3 กันยายน พ.ศ. 2542 ณ เมือง Kaohsiung จีนไต้หวัน	จัดทำแนวทางให้มีการสนับสนุนบทบาทและการมีส่วนร่วมของภาคเอกชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมทางทะเลอย่างยั่งยืน
พ.ศ. 2543	APEC Round Table on Action Strategies and Work Programs for Private-Public Sector Partnership on Sustainability of Marine Enviroment	วันที่ 11-12 เมษายน พ.ศ.2543 ณ กรุงไทเป จีนไต้หวัน	จัดทำ Action Strategies and Work Programs : Engaging the Private Sector in Sustainable Management of Marine Resources on the APEC Region นำเสนอคณะทำงานด้านอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปคเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบในการประชุมครั้งที่ 13
	The Fourth Sterring Committee Meeting on Ocean Models and Information Systems for APEC Region	วันที่ 27-28 เมษายน พ.ศ. 2543 ณ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย	ให้มีการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง "Circulation and Transportation Models" โดยความร่วมมือระหว่างสำนักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และโครงการกฎหมายทะเลแห่งเอเชียอาคเนย์ (SEAPOL) ที่กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
	Workshop on the Prevention of Marine Pollution in the Asia-Pacfic Region	วันที่ 8-12 พฤษภาคม พ.ศ. 2543 ณ เมือง Townsville ประเทศออสเตรเลีย	จัดทำกลยุทธ์ รวมทั้งข้อตกลงในระดับภูมิภาคสำหรับการจัดการของเสียและมลพิษทางทะเลจากแหล่งกำเนิดมลพิษทางทะเลประเภทต่างๆ อาทิ การเดินเรือ กิจการท่าเรือ และแหล่งมลพิษบนบก เป็นต้น
	Workshop on Integrated Oceans Management in the APEC Region	วันที่ 12-15 ธันวาคม พ.ศ. 2543 ณ เมือง Vancouver ประเทศแคนาดา	จัดทำกิจกรรมเพื่อรองรับการดำเนินการสำหรับการจัดการมหาสมุทรแบบบูรณาการ
พ.ศ. 2544	APEC Roundtable Meeting on the Involvement of the Bussiness Private Sector in the Sustainability of the Marine Enviroment	วันที่ 11-12 ตุลาคม พ.ศ. 2544 ณ เมือง Kaohsiung จีนไต้หวัน	แลกเปลี่ยนข้อมูล เสนอแนะลู่ทางอนาคต สำหรับความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนเพื่อการจัดการสิ่งแวดล้อมทางทะเลอย่างยั่งยืน
	Workshop on Development of a Management Framework for APEC Economies for use in the Control and Prevention of Introduced Marine Pests	วันที่ 12-15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2544 ณ เมือง Hobart ประเทศออสเตรเลีย	รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับ Marine Pests เพื่อช่วยป้องกันสิ่งแวดล้อมทางทะเลและชายฝั่ง

แผนปฏิบัติการเพื่อความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อมทางทะเลของเอเปค (APEC Action for Sustainability of the Marine Enviroment)

แผนปฏิบัติการเพื่อความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อมทางทะเลของเอเปค จัดทำขึ้นเพื่อสนองตอบวิสัยทัศน์ของคณะรัฐมนตรีเอเปค ในการดูแลรักษาทะเลและมหาสมุทร แผนปฏิบัติการฯ ได้กำหนดเป้าหมายและกิจกรรม โดยผ่านกระบวนการประสานงาน การเชื่อมโยงระหว่างคณะทำงานต่างๆ องค์กรระหว่างประเทศ ตลอดจนการจัดทำมาตรฐานการปฏิบัติ

แผนปฏิบัติการฯ ได้รับความเห็นชอบจากที่ประชุมรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมของเอเปคเมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2540 โดยมีสาระสำคัญสรุป ได้ดังนี้

วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

1. สนับสนุนการจัดการด้านชายฝั่งทะเลแบบบูรณาการ

2. ส่งเสริมการป้องกัน การลดและควบคุมมลพิษทางทะเล

3. เกิดการจัดการทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืน

เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการตามแผนปฏิบัติการ

1. การวิจัย การแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร เทคโนโลยี และความชำนาญ

2. การเสริมสร้างสมรรถนะ การศึกษา และการฝึกอบรม

3. การมีส่วนร่วมของภาคเอกชนและสาธารณชน

อ้างอิง : สำนักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อม. 2544. การดำเนินงานของคณะทำงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของเอเปค. บริษัท อินทิเกรเต็ด โปรโมชัน เทคโนโลยี จำกัด. 24 หน้า.